UL YADA FM ONAYI NEDİR?
Binalarda, endüstride, atölyelerde, üretim sahalarında, fabrikalarda, kısaca üretimin var olduğu her alanda yangın konusunda ciddi riskler söz konusudur. Riskin büyüklüğü, doğal olarak alınması gereken önlemlerin de aynı doğrultuda olması gerektiğini anımsatıyor. Can ve mal kayıplarının ortaya çıkmasından dolayı yangın senaryolarında pompalar çok önemli bir rol oynar. Yangın riski, var olan ortamda gerekli önlemlerin alınması ve hazırlık sürecinin başarılı şekilde dizayn edilmesi sayesinde azaltılır. Bu tip başarılı hazırlıklarda yangın ortaya çıksa dahi etkisi görece düşük olacaktır. Yangın esnasında yangın pompalarının çok hızlı bir şekilde devreye girmesi gerekir.
Yangın olgusuna karşı mücadele etme noktasında daha pek çok kriterden söz etmek olasıdır. Acil durumlarda tam performansla çalışacak olan pompaların varlığı dışında gerekli kontrollerin ve düzenli bakımların sağlanması da kritik bir rol oynar. Yangın pompalarında olması gereken genel nitelikler tüm dünyada çeşitli standartlar tarafından belirlenmiştir. Örneğin Türkiye özelinde EN 12845 standardıyla bu sınırların çizildiği görülür. Buna rağmen tüm dünyada kabul gören ve hemen tüm ülkeler tarafından kaynak gösterilen kuruluşlar da bulunur. NFPA bunların tam olarak başında yer alır. Amerika da yer alan NFPA, bugün itibari ile onlarca ülke tarafından benimsenmiştir. Yangın pompalarında olması gereken tüm özellikleri ve genel anlamda yangın güvenliğine dair sınırları, bu kuruluş çok net bir şekilde ortaya koymuştur.
FM standart nedir?
FM, esasen Factory Mutual sözcüklerinin kısaltmasıdır. Özel riskleri sigortalama işlevi olan FMInın, çeşitli ürünlere ya da sistemlere onay veren özgür bir kuruluşu olarak bilinir. Yangın ekipmanlarında, bilhassa da pompalarda FM onayı son derece önemli bir detaydır.
NFPA Standardı Nedir?
The National Fire Protection Association (NFPA), yangın ve diğer risklerin olasılığını ve etkilerini en aza indirmeyi amaçlayan 300 den fazla fikir birliği kodu ve standardı yayınlamaktadır. NFPA Kodları uluslararası kabul görmüş standartlardır.
Yangın pompası, yangın söndürme sistemlerine suyun sabit debi ve basınç ile tedariğini sağlar. Yangın pompaları; yağmurlama sistemini (sprinkler), yangın hortum tesisatını ve hidrant tesisatını basınçlı su ile kesintisiz besler. Her türlü güvenlik önleminin alınmasına karşın yangın riski her zaman bulunmaktadır.
UL Listeli Ne Demek?
UL nedir? ABD merkezli Underwriters Laboratories Inc. (UL), ürün güvenirliği konusunda standartlar hazırlayan ve bu standartlar kapsamında malzemelerin, ürünlerin, yapıların, tesislerin, proseslerin veya sistemlerin güvenirliğini test eden bağımsız bir ürün güvenlik sertifikasyon kuruluşudur.
Yangın Pompalarının Önemi
Şu anda yangın pompaları modern dünyanın en etkili yangınla mücadele materyalidir. Özellikle önemli tesislerde ve endüstriyel alanlarda yangınlara dair risklerden her daim söz etmek olasıdır. Toplumsal sorumluluk bilinciyle işletmelerin bu konuda hassas yaklaşması gerekir. İşletmeler bu standartlara uyarak hem mal güvenliğini hem de çalışanlarının can sağlığını korumuş oluyor. Bu aynı zamanda kurumsal imaj ve güvenilirlik açısından da önemli bir detay olarak kabul edilir. Olası en küçük bir yangın bile çok ciddi bedeller ödetebilmektedir. Bunun bilincinde olan işletmeler yangın standartlarına uygun şekilde önlemlerini alıyor. Yangınla mücadele noktasında çok sayıda kriterden söz edebiliriz; ancak elbette yangın pompaları bu sürecin odak noktasında yer alan bir ekipmandır. Bir pompanın başarılı bir şekilde performans gösterebilmesi için uluslararası standartlarla uyum içinde çalışması gerekir. Yangına dair bedeller çok ciddi düzeyde olabileceği için bu konuda elbette çok daha hassas yaklaşmak gerekir.
Gerek pompa üreticileri gerekse de yangın pompası temin edecek olan kişiler, bu sorumluluğu öncelikli olarak paylaşan taraflardır. Ülkelerin geliştirmiş oldukları standartların hemen hemen hiçbir detayı eksik bırakmaması gerekir. EN 12845 bu anlamda bazı yönleriyle NFPA dan geri kalır. Amerika da yer alan tek yangın güvenliği standardı NFPA değildir. Bunun haricinde bir de UL ve FM standartlarından söz etmek gerekir. Hem UL hem de FM standardı evrensel düzeyde çok önemli bir referans olarak görülür. Üreticiler, bu standartlara uygunluk konusunda gerekli denetimlerden geçmek durumundadır. Bu durum, işletmelerin uluslararası sahalarda ticari girişimlerde bulunmasının önünü açacaktır. Bu konuda pek çok ülkenin son derece katı yaklaştığı unutulmamalıdır.
FM Approval nedir?
Fm onayı adı verilen sistem, Bünyesinde özel ve büyük risklere karşı sigorta yapan FMI adı verilen şirketin kullanılan malzeme ve sistemlere çalışması için performans onayı veren bağımsız olarak çalışan teknik bir sistemdir.
NFPA Kodları Nedir?
National Fire Protection Association NFPA NFPA şu anda 300 den fazla kod ve standart yayınlamaktadır: NFPA 1: Fire Code , Yangın Kodu. NFPA 101: Life Safety Code , Can Güvenliği Kodu. NFPA 5000: Building Construction and Safety Code , Bina İnşaatı ve Güvenlik Kodu.
NFPA etiketi nedir?
NFPA, esasen National Fire Protection Association sözcüklerinin kısaltılmasıdır. NFPA, yangın pompalarının ya da bizzat yangın pompa gruplarının, motor kumanda sistemlerinin kullanımına dair bazı standartlar belirler. Bunlar hem montaja dair kuralları hem de performans özelliklerini kapsar.
UL Onayı
Sertifikasyon konusunda bağımsız olan kuruluşlar yangın pompası gibi önemli ekipmanların standartlara uygun olup olmadığını denetler ve belgelendirir. Bu denetimler belli aralıklar içinde güncellenir. UL oldukça uzun yıllardan bu yana ürünlerin güvenilirliği konusuna kafa yoran bir oluşumdur. Gerek test gerekse de belgelendirme konusunda öne çıkar ve üreticilere büyük ayrıcalıklar sunar. UL nin açılımı Underwrites Laboratories şeklindedir. Tamamen ürünlerin güvenliğine yönelik bir sertifikasyon kuruluşu olarak bilinir. Şu anda toplamda 19 bin civarında ayrı ürünün sertifikasyonunu başarılı bir şekilde gerçekleştirmiştir. Dünya genelinde her sene 7000 civarında üretici UL markalı olan ürünleri kullanır. UL nin günümüzde 98 ayrı ülkede karşılık bulduğu görülüyor. Yapıdan gıdaya, aydınlatmadan yangın sistemlerine dek pek çok konu, ULnin kapsamına girer. Yangın ekipmanları konusundaki çalışmaları ile özellikle öne çıkar.
UL nin yaklaşık olarak 100 yıllık bir geçmişi bulunur. Bu da diğer kuruluşlarla karşılaştırıldığı zaman son derece güven veren bir bilgidir. UL ye ait resmi web sitesine girdiğiniz zaman UL tarafından hazırlana detaylı ürün rehberlerine ulaşmak mümkündür. Aynı zamanda UL kullanma konusunda yetkiye sahip olan firmaların tam listesi de bu platformda kendine yer bulur. Listenin belli aralıklarla güncellendiği görülür. Bu listede aynı zamanda bina sahipleri, belge düzenleyici ve sigorta şirketleri yer alır.
UL özelinde toplamda 64 test laboratuarından söz edebiliriz. UL, dünya genelinde hem test hem de sertifikasyon konusunda hizmet sunar. UL standartlarına baktığımız zaman yapı malzemeleri, aydınlatma ya da yangın sistemleri başta olmak üzere pek çok farklı alanı görebiliyoruz. Sağladığı avantajlar kadar yarattığı sağlam referanslarla da UL her daim öncelikli olarak tercih edilir.
FM Onayı
FM, esasen Factory Mutual sözcüklerinin kısaltmasıdır. Özel riskleri sigortalama işlevi olan FMI nın, çeşitli ürünlere ya da sistemlere onay veren özgür bir kuruluşu olarak bilinir. Yangın ekipmanlarında, bilhassa da pompalarda FM onayı son derece önemli bir detaydır. Çünkü FM onayları, doğrudan NFPA standartları göz önüne alınarak temin edilir. FM, kalite onayları içinde en zor şartlara sahip olanlardan birisidir. Tamamen bağımsız bir kuruluş olması teknik anlamda FM yi güvenilir kılan bir durumdur.
Kabul edileceği üzere gerek Türkiye de gerekse de pek çok dünya ülkesinde en çok önem verilen yangın söndürme ekipmanları sprinklerdir. Yağmurlama sistemi olarak bilinen sprinkler için kesinlikle UL ve FM onayı şart koşulur. Bu iki onay dışında aynı zamanda VDS onayı da talep edilir. UL ya da FM onayı, piyasa özelinde fark yaratmanıza olanak tanır. Hatta oldukça önemli ve kapsamlı olan devlet ihale koşullarında dahi bu konuya dair maddeler oluşturulduğu hatırlanacaktır. Son dönemde UL ve FM onayına dair çok daha ciddi dayatmalarla karşılaşılır. Teknik dosya masraflarına ve diğer giderlere bağlı olarak FM/UL onayı için ayrılması gereken bütçe farklılık gösterebilir.
Ürün güvenliğine ilişkin evrensel düzeyde standartlar oluşturan UL/FM bağımsızdır ve bu nedenle güven verir. Sene içinde 7200 civarında üreticinin 25 milyona yakın Underwrites Laboratories markalı ürününü kullandığı bilinir. FMI, özel ya da büyük riskleri sigortalar. Ayrıca malzeme ya da sistemlere performans onayı verir. Bağımsız bir teknik platform olması, ona olan güveni artırır. Normal koşullarda yangın pompaları için FM onayı NFPA 20 ye göre verilir; ancak kimi durumlarda NFPA 20 nin de ötesinde bazı talepler söz konusudur. Bu nedenle FM onayının çevre elemanları ya da yangın pompalarında şartları en zor ve en kapsamlı onay olduğu kabul edilir.
FM/UL konusunda teknik bilgiye sahip olmak ve süreci doğru bir şekilde yönetmek için öncelikle NFPA yı tanımak gerekir. Amerika Ulusal Yangından Koruma Kurumu olan NFPA, Amerika da uygulanması şart koşulan yangın güvenliği koşullarını ve standartlarını belirleyen kuruluştur. Türkiye de yer alan pek çok ekipman da NFPA standartlarına tam uyumlu olarak işlev görür.
UL/FM ye Göre Yangın Pompalarında Tasarım Gerekliliği Nelerdir?
Bilindiği üzere UL 448, çift emişli, uçtan emişli ya da hat tipi pompa tasarı/test süreçlerini içeren geniş kapsamlı bir standarttır. Pompalara kimi debi değerli için UL ya da FM onayı alınır. Çarklar, aşınma halkaları, çark somunları, gövde ısına halkaları ya da pompa içi cıvataları, tümüyle korozyona uygun olan materyallerden üretilmelidir. Pompada kalıcı bir pompa etiketi yer almalıdır. Etiketin de korozyona karşı dayanıklı olması şarttır. Gövdenin hemen üstünde boşaltma tapası yer almalıdır. Buradaki malzeme paslanma karşısında dayanıklı olmalıdır. Pompalar salmastra kutusuna sahip olmalıdır. Rulmanlı yatakların en fazla yükte 5000 saat çalışma kapasitesi bulunmalıdır.
UL/FM ye Göre Performans Koşulları Nelerdir?
Pompalar test edildiği anma debisinin yaklaşık olarak %150 kapasitesinde üretmiş olduğu basınç, anma basıncının %65 linden fazla olmak durumundadır. Ayrıca minimum pompa basıncı 40 psi şeklinde olmalıdır. Pompa anma motor hızları üzerinden gerekli testler gerçekleşir. Performans eğrilerinin beklenen ve uygun görülen değerlerde olması gerekir. Motorun gücünü bizzat pompaların pik kuvveti ortaya koyar. Örneğin uçtan emişli olan pompalar, civalı manometrelerde &150 anma debisinde -4.57 m şeklinde bir pozitif emme yüküne sahip olmak durumundadır. Çarktan fener halkasına dek pek çok malzemenin korozyon karşısında mutlak bir dayanıklılığa sahip olması olmazsa olmaz koşullardan birisidir. Boşaltma tapası ½ şeklinde bir boyuta sahip olmalıdır. Bu boşaltma tapaları gövdenin hemen üstünde konumlanmalıdır.